Resultaten FietsTelweek 2015


Almaar meer Vlamingen springen op de fiets, zowel in hun vrije tijd als voor woon-werkverkeer. Toch weten we heel weinig over de Vlaamse fietser. Nooit eerder dan tijdens de eerste FietsTelweek werd het fietsgebruik en -gedrag van de Vlaming grondig in kaart gebracht, laat staan gedigitaliseerd. In 2015 liep de FietsTelweek van16 tot 22 september, een week lang werd toen elke fietser én fietskilometer in Vlaanderen geteld.

Fietstellingen met telpunten

Het Agentschap Wegen en Verkeer, de vijf Vlaamse provincies en 150 Vlaamse steden en gemeenten engageerden zich om tijdens de FietsTelweek op 420 locaties fietstellingen te organiseren. Dit gebeurde zowel aan de hand van automatische methoden (telslangen, telcamera’s) als door manuele tellingen. Deze tellingen geven inzicht in het fietsgedrag (aantal, tijdstip, …) op bepaalde locaties. In de loop van de fietstelweek werden in totaal zo’n 1.000.000 fietsers geteld. Uit de verwerking van de resultaten blijkt dat overheden meer inspanningen moeten doen om hun data te standaardiseren. Slechts 55% van de aangeleverde data konden worden verwerkt. Data werden niet aangeleverd in het juiste formaat, er waren telresultaten zonder of met onvolledige vermelding van de tellocatie. Hierdoor kon de verwerking niet automatisch gebeuren en waren sommige gegevens onbruikbaar. Een uniforme aanpak is noodzakelijk voor het verzamelen en aanleveren van data bij grootschalige telcampagnes. Fietsberaad Vlaanderen wil met alle overheden afspraken maken over de modelbestekken die voorwaarden vastleggen om dataverzameling te organiseren. Daarbij hoort ook de opmaak van een ruim gedragen standaard template voor dataverzameling.

Fietstellingen met de FietsTelApp

Met deze gratis app konden fietsers hun eigen fietsgedrag registreren, een Europese primeur! Voor de individuele fietser leverde dit informatie op over het aantal fietskilometers en bijvoorbeeld het verplaatsingsmotief van de fietsverplaatsingen, maar ook over de afgeleide impact op mobiliteit, gezondheid en klimaat. Door deze gegevens over alle fietsers te aggregeren ontstaat een globale ‘fietskaart’ over bv. het aantal fietsers, de gemiddelde snelheid of de herkomst en bestemmingsverdeling op bepaalde routes.

Ongeveer 5.000 app-gebruikers deden in totaal 17.500 fietsverplaatsingen en fietsten samen ruim 70.000 fietskilometers. De gemeten gemiddelde triplengte bedraagt 5,4 km wat vrij goed aansluit bij bijvoorbeeld het Onderzoek Verplaatsingsgedrag dat voor fietsverplaatsingen een gemiddelde verplaatsingsafstand van 5,2 km rapporteert. Verder blijkt 40% van de trips van, naar of binnen de kernen van steden en gemeenten te vallen en 60% buiten de kernen. Deze kernen werden artificieel bepaald door middel van vaste perimeters (stralen 500m, 1km, 1,5km, …) rond het centrum van steden en gemeenten ter bevordering van de dataverwerking. Het zijn dus geen grenzen bebouwde kommen. Uit de geregistreerde verplaatsingen blijkt eveneens dat 12% van de trips van en naar het station zijn waarbij de gemiddelde fietser 4 km aflegt met uitschieters tot 40 km.

Onderstaande grafiek toont het totaal aantal fietskilometers van de app gebruikers tijdens de FietsTelweek. Vooraan de grafiek is woensdag, de eerste dag van de FietsTelweek en zo verder tot achteraan dinsdag, de laatste dag van de FietsTelweek. De weekdagen, in de blauwe kleur met inbegrip van de ochtend- en avondspits springen er duidelijk uit ten opzichte van de weekenddagen in het oranje. Ook woensdag heeft een kleine piek rond de middag, dat wellicht te verklaren valt door de schoolverplaatsingen.

resultaten fietstelweek
Dataplatform fiets Grafiek FTW 2015

Dataplatform Fiets

Al de verzamelde data is consulteerbaar via een open dataplatform over fietsgebruik, http://www.dataplatformfiets.be/ . Hierop zijn de fietsintensiteiten in kleur op de wegen te zien (data afkomstig van de FietsTelApp) en kan de informatie van de telpunten bevraagd worden, zoals de voorstelling van het weekverloop en het dagverloop. Fietsberaad Vlaanderen en Fietsberaad Nederland hebben samen het initiatief genomen om dit open dataplatform Fiets te ontwikkelen, in samenwerking met UGent en NHTV-hogeschool in Breda. Op dit platform worden alle fietsdata verzameld en eenvoudig ontsloten voor alle betrokkenen in het fietsbeleid. Inzicht over aantallen, veel gebruikte of te mijden trajecten, snelheden, herkomst en bestemming van fietsers kunnen helpen om fietsers beter te begrijpen en het fietsbeleid verder te verfijnen. Op deze Béta-versie van het open dataplatform Fiets kunnen de verwerkte fietsdata van de FietsTelweek geconsulteerd worden: alle verwerkte data van de app en de data afkomstig van de telpunten.